3D medical background with DNA strands
3D medical background with DNA strands
3D medical background with DNA strands
3D medical background with DNA strands

Stichting CPCT brengt regelmatig een CPCT Nieuwsupdate uit.
Hierin komen verschillende studie-gerelateerde onderwerpen aan de orde.

Een selectie uit de artikelen…

Wilt u onze nieuwsbrief automatisch ontvangen? Dan verzoeken wij u vriendelijk een kort bericht te sturen naar info@cpct.nl.

CPCT Nieuwsupdate – december 2019

CPCT Nieuwsupdate – oktober 2019

CPCT Nieuwsupdate – september 2019

CPCT update voor onze ambassadeurs – juli 2019

CPCT Nieuwsupdate – juni 2019

CPCT Nieuwsupdate – mei 2019

CPCT Nieuwsupdate – april 2019

CPCT Nieuwsupdate – maart 2019

CPCT Nieuwsupdate – februari 2019

CPCT Nieuwsupdate – januari 2019

CPCT Nieuwsupdate – december 2018

CPCT Nieuwsupdate – november 2018

CPCT Nieuwsupdate – oktober 2018

CPCT Nieuwsupdate – september 2018

CPCT Nieuwsupdate – juli 2018

LAATSTE NIEUWS:

(18-12-2019)

Inschrijving Stelvio is gestart

Met plezier laten wij jullie weten dat het alweer mogelijk is je in te schrijven voor de Stelvio for Life 2020! Individueel of met een team, samen de bergpas beklimmen, hoe mooi en bijzonder is dat?! Onze tip: Maak het (deel van) je goede voornemen voor 2020.

Op zaterdag 29 augustus 2020 wordt voor de 9e keer op rij de beklimming van de Passo dello Stelvio georganiseerd. Alle deelnemers proberen deze indrukwekkende bergpas hardlopend, fietsend of wandelend te bedwingen en hiermee geld in te zamelen voor een persoonlijke behandeling op maat voor elke kankerpatiënt. De doelstelling waar wij samen hard voor werken!

Kijk op www.stelvioforlife.nl voor meer informatie.

(18-12-2019)

Denk mee! 

Over de toepassing en meerwaarde van WGS in de oncologie!
Namens het TANGO-consortium, willen we jou als CPCT-geïnteresseerde vragen, om uiterlijk vóór 24 december deze vragenlijst in te vullen.

Vul in, want…


Het consortium hoort namelijk graag jouw mening over toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de implementatie van WGS (Whole Genome Sequencing) in de klinische oncologie. Het invullen van de vragenlijst (in het Engels) kost ca 30 minuten, maar kan worden gepauzeerd en op een later tijdstip voltooid. De uitkomsten zijn zeer waardevol voor het onderzoek naar de (meer)waarde van WGS ten opzichte van de huidige diagnostiek (SOC).

De vragenlijst is opgesteld door leden van het TANGO-consortium (Technology Assessment of Next Generation sequencing in personalized Oncology. Hiervan is Edwin Cuppen (Hartwig Medical Foundation) hoofdaanvrager en Valesca Retèl (NKI-AVL) principal investigator.

Meer informatie en achtergrond over de TANGO-studie leest u o.a. in Oncologie-up-to-date: Onderzoek naar de meerwaarde van whole genome sequencing (15 mei 2017) en op de website van CPCT.

(23-10-2019)

Hoge resolutie DNA-foto van uitgezaaide kanker geeft inzicht in behandelopties

Nature-publicatie van Nederlands onderzoek

Nederlandse onderzoekers hebben met behulp van DNA-analyse voor het eerst een gedetailleerd overzicht gemaakt van het landschap van DNA-fouten in duizenden uitgezaaide tumoren. Op 23 oktober 2019 is de studie “Pan-cancer whole genome analyses of metastatic solid tumors” in het gerenommeerde tijdschrift Nature gepubliceerd. De onderzoekers tonen daarin aan wat de verschillen zijn tussen uitgezaaide en primaire tumoren. Bij 62% van de patiënten zijn er aanknopingspunten gevonden voor mogelijke behandelingen die kunnen aangrijpen op specifieke eigenschappen van de individuele tumor. Deze publicatie geeft internationale erkenning aan een uniek nationaal samenwerkingsmodel tussen ziekenhuizen en onderzoeksinstellingen. De tumor-databank van uitgezaaide kankertypen vergroot behandelopties voor patiënten van vandaag en creëert onderzoeksmogelijkheden voor verbetering van zorg voor de patiënt van morgen. Daarmee draagt deze op unieke wijze bij aan een lerend zorgsysteem.

Leren van DNA-fouten sleutel tot juiste behandeling

Kanker is een genetische ziekte, waarbij fouten in het DNA van tumorcellen de eigenschappen van de kanker bepalen, en inzicht geven in het ziekteverloop en de respons op behandelingen. Dankzij de nieuwste ‘whole genome sequencing’-techniek is het inmiddels mogelijk om de complete DNA-code in kaart te brengen. Met deze techniek zijn de uitgezaaide tumoren van meer dan 4.000 patiënten geanalyseerd en is de wereldwijd grootste genetische databank van uitgezaaide tumoren tot stand gekomen. De databank heeft een unieke onderzoekswaarde en is toegankelijk voor onderzoek ten behoeve van het verbeteren van behandelingen tegen kanker.

Opbouw databank mogelijk gemaakt door een unieke Nederlandse samenwerking

Dit onderzoek is mogelijk geworden dankzij een vernieuwend samenwerkingsmodel vanuit het Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT) – waarin 44 Nederlandse ziekenhuizen samenwerken – en Hartwig Medical Foundation. In studieverband is weefsel van patiënten afgenomen en zijn klinische data verzameld. Hartwig Medical Foundation verzorgde de DNA-metingen, voerde de uitgebreide data-analyses uit en heeft de database met genetische en klinische data opgebouwd.

Resultaten: aanwijzingen voor behandel- en studieopties voor 62% van de patiënten

De Nature-publicatie laat zien dat DNA-fouten in uitgezaaide tumoren sterk verschillen tussen tumortypen, waarbij belangrijke cel-bouwstenen op verschillende wijze beschadigd raken. Om de eigenschappen van een tumor goed te kunnen begrijpen is het belangrijk om een “hoge resolutie foto” te maken van de tumor, hetgeen mogelijk is via een uitgebreide DNA-test. Voor 62% van de patiënten die getest zijn konden op deze manier aanwijzingen voor behandel- of onderzoeksmogelijkheden op maat worden gevonden. Daarvan kwam 31% van de patiënten mogelijk in aanmerking voor een geregistreerd geneesmiddel, waarvan 18% on-label (vergoede zorg) en 13% off-label (niet vergoede zorg). In Nederland is off-label een toenemend aantal medicijnen beschikbaar in de DRUP-studie, waarin de effectiviteit van deze behandelingen wordt bestudeerd. De overige 31% betreft patiënten die eventueel in aanmerking kunnen komen voor experimenteel onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen.

Mede op basis van de studie in Nature heeft het Erasmus MC Kankerinstituut recent besloten om de uitgebreide DNA-test voor patiënten in te zetten waarvoor geen standaardbehandeling beschikbaar is.

(21-10-2019)

Stelvio for Life 2020

 

In augustus of september 2020 organiseert Barcode forLife voor de 9e keer op rij de uitdagende wieler- en looptocht Stelvio for Life. De deelnemers aan de beklimming van de Passo dello Stelvio overbruggen niet alleen in 21 km een hoogteverschil van maar liefst 1533 meter, maar bedwingen ook nog eens 40 uitdagende haarspeldbochten.

Wie durft? Wij dagen je uit om deze indrukwekkende bergpas hardlopend, fietsend of wandelend te bedwingen en zo geld in te zamelen voor het CPCT.

Binnenkort wordt de definitieve datum bekent gemaakt en start de inschrijving voor de volgende Stelvio for Life. Kijk op www.stelvioforlife.nl voor meer informatie.

(30-09-2019, Volkskrant)

Uitbehandelde kankerpatiënt heeft soms baat bij ongebruikelijk medicijn

Een kleine groep uitbehandelde kankerpatiënten is gebaat bij medicijnen die voor andere vormen van kanker zijn bedoeld.  Bij een op de twintig patiënten is zo’n ongebruikelijk medicijn effectief.  Dat blijkt uit Nederlands onderzoek dat maandag in vakblad Nature is gepubliceerd.

 
Tijdens het onderzoek werd een medicijn tegen eierstokkanker gebruikt bij patiënten met een type alvleesklierkanker. Beeld REUTERS

Veel van de nieuwe precisiemedicijnen tegen kanker zijn gericht tegen een specifieke dna-mutatie in de tumor, maar ze zijn alleen getest en geregistreerd bij de vormen van kanker waarbij die mutatie het meeste voorkomt.  Het idee van de onderzoekers was dat die middelen ook patiënten konden helpen met andere vormen van kanker, waarbij die dna-mutatie zeldzamer is. Zij krijgen die medicijnen nu niet voorgeschreven. Tien farmaceutische bedrijven stelden voor het onderzoek negentien kankermedicijnen beschikbaar. Een medicijn tegen eierstokkanker werd bijvoorbeeld gebruikt bij patiënten met een bepaald type alvleesklierkanker, een middel tegen darmkanker ook bij patiënten met een variant van een melanoom.

De onderzoekers analyseerden van een groep patiënten eerst het hele tumor-dna om te achterhalen voor hoeveel van hen er al geregistreerde medicijnen tegen een andere kankervorm beschikbaar waren. Dat bleek voor 13 procent het geval, vertelt Emile Voest, medisch directeur van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en een van de onderzoeksleiders. Bij 215 patiënten uit die groep werd onderzocht of de middelen daadwerkelijk aanslaan. De precisiemedicijnen bleken bij 34 procent van de patiënten te werken: hun situatie bleef vier maanden of langer stabiel of de tumor werd kleiner. Zij leefden uiteindelijk zeven tot dertien maanden langer. De eerste resultaten maken duidelijk dat het kan lonen om van uitbehandelde kankerpatiënten altijd het dna te analyseren. ‘Zo kunnen we patiënten nog zoveel mogelijk kansen geven’, zegt Voest.

Het grootste succes werd geboekt bij dertig patiënten met een zeldzame MSI-tumor (een tumor met heel veel dna-mutaties): nivolumab, een vorm van immuuntherapie, bleek bij 63 procent effectief. Bij een van de patiënten verdween de kanker zelfs.

Wereldwijd

Het onderzoek, dat drie jaar geleden werd opgezet, loopt door, vertelt Voest. Inmiddels zijn al bij 450 patiënten met allerlei subtypes kanker medicijnen getest, en hebben farmaceuten alweer zes extra middelen beschikbaar gesteld. Een aantal andere landen, waaronder Denemarken en Italië, wil vergelijkbaar onderzoek gaan doen. Voor de financiering wordt in Nederland nagedacht over een no cure no pay-afspraak. Voor één medicijn uit de studie geldt al dat het wordt vergoed als het aanslaat.

Carin Uyl-de Groot, hoogleraar evaluatie van de gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit, spreekt van ‘een mooie nieuwe manier van onderzoek die snakt naar een vervolg’. De nieuwe medicijnen zijn vaak maar voor zeer kleine groepjes patiënten relevant, zegt ze, als ook andere landen onderzoek gaan doen en de resultaten worden gedeeld, worden de onderzoeksgroepen groter en kunnen oncologen en farmaceuten daar wereldwijd van leren.

De Nederlandse studie ontbeert een controlegroep, benadrukt Uyl-de Groot en daardoor blijft onduidelijk hoe lang patiënten zonder het medicijn hadden geleefd. ‘Maar het gaat om uitbehandelde patiënten, waarvoor niets meer mogelijk was. Dan is tien maanden extra toch winst.’ Dat een op de drie patiënten op de medicijnen reageert, is nog niet genoeg, zegt ze: de geneesmiddelen zijn immers ontworpen voor de dna-mutatie die de tumor laat groeien. ‘Kennelijk zijn ook andere kenmerken belangrijk om deze middelen te laten werken. Maar daar kom je pas achter als je er onderzoek naar doet.’ De effecten zullen ook groter zijn als patiënten de medicijnen in een eerder stadium van hun ziekte kunnen krijgen, vermoedt ze. ‘Nu gaat het om patiënten aan het einde van hun leven, die alle mogelijke behandelingen al hebben gehad. Het zou mooi zijn als ze er veel eerder van kunnen profiteren.’

(19-09-2019)

Zonnige Stelvio for Life brengt ruim viereneenhalve ton op voor het CPCT

Honderden fietsers, wandelaars en hardlopers verzamelden zich zaterdagochtend 31 augustus in het Italiaanse plaatsje Bormio voor de start van ‘hun’ Stelvio. Ze hadden zich maandenlang voorbereid op deze spectaculaire maar ook uitdagende beproeving.

Stelvio-app

Nieuw dit jaar was de Stelvio-app. Met deze gadget konden supporters en thuisblijvers de deelnemers tijdens hun tocht letterlijk op de voet volgen.

Het verschil in omstandigheden met vorig jaar kon bijna niet groter zijn. Waar in 2018 een hevige sneeuwstorm de deelnemers tot het uiterste dreef, konden de sportievelingen dit jaar onder een stralende zon de beklimming voltooien. Velen kwamen met een glimlach van oor tot oor over de finish: wat was dit genieten!

 

After movie

Maar vergis je niet. De Stelvio is en blijft een straffe berg, en het zijn nog steeds maar liefst 1.533 hoogtemeters die in 21 kilometer en over 40 haarspeldbochten overbrugd moeten worden. Dit filmpje geeft een prachtige sfeerimpressie van het evenement.

 

De achtste editie van Stelvio for Life heeft dit jaar maar liefst € 470.500 opgeleverd voor het CPCT.Geïnspireerd? De inschrijving voor de volgende Stelvio for Life 2020 gaat op 10 oktober aanstaande weer van start. Kijk op www.stelvioforlife.nl voor meer informatie.

(09-07-2019)

Een precies antwoord op die ene vraag…

Oncoloog Annelie Vulink werkt vanuit Delfts ziekenhuis mee aan CPCT

‘Wat zou het mooi zijn als we over vijf jaar door het onderzoeken van weefsel voor iedere individuele patiënt met uitgezaaide kanker kunnen voorspellen of hij of zij wel of niet zal reageren op een behandeling, om zo samen te besluiten wat zinvol is.’ Annelie Vulink is oncoloog in de Reinier de Graaf Groep en leidt daar in Delft de deelname aan de onderzoeken van CPCT. Dagelijks voert ze in haar spreekkamer gesprekken met patiënten die uitgezaaide kanker hebben, en bijna altijd moet ze het antwoord schuldig blijven op de vraag die bijna iedereen stelt: ‘Dokter, hoe groot is de kans dat de behandeling aanslaat?’

Een zo precies mogelijk antwoord geven op díe vraag, dat is wat Annelie Vulink en collega-kankerbehandelaars zo graag willen – en dat is wat de oncologen in Delft en in nog ruim veertig andere ziekenhuizen motiveert om patiënten te vragen deel te nemen aan de onderzoeken van CPCT. In 44 ziekenhuizen deden al duizenden patiënten mee aan de CPCT-02 studie.

Vulink legt uit waarom dat belangrijk is: ‘Kanker is ongeremde celdeling. Die celdeling ontstaat door veranderingen op DNA-niveau. Toch behandelen we kanker meestal nog door te kijken in welk orgaan de kanker optreedt. Dus we geven een bepaald medicijn als een tumor in de nier zit, en een ander medicijn als een tumor in de long zit. We geven patiënten chemotherapie, soms hormoontherapie of tegenwoordig bij sommige soorten tumoren ook immuuntherapie. Maar dat werkt bij uitgezaaide kanker lang niet altijd goed.’

Kans
Als een patiënt uitzaaiingen blijkt te hebben, dan brengen Vulink en collega’s deelname aan CPCT-onderzoek ter sprake. Via het biopt en bloed van die patiënt wordt gekeken naar de DNA-afwijkingen van de tumor. Ze legt uit: ‘Door die gegevens van heel veel patiënten bij elkaar te brengen, zien onderzoekers steeds vaker patronen. Zo leren we meer over kanker en kunnen we in de toekomst hopelijk beter voorspellen welke patiënten wel zullen reageren op een behandeling, en welke niet.’ Vulink benadrukt het belang van dat laatste: ‘Als je niet veel tijd van leven meer hebt, dan is het ook belangrijk om te weten dat je beter niet aan een behandeling kunt beginnen, omdat de kans klein is dat die werkt en de bijwerkingen erg belastend kunnen zijn.’


DNA als aanknopingspunt
In de praktijk ziet Vulink dat de DRUP-studie soms nog mogelijkheden biedt voor deelnemers aan de CPCT-02 studie als die niet meer blijken te reageren op hun standaardbehandeling. Als een standaardbehandeling niet werkt, dan voert Vulink een gesprek met de patiënt over diens wensen en voorkeuren. ‘Als een patiënt door wil gaan met behandelen, dan kijken we of er een DNA-verandering in de tumor is gevonden. Soms is zo’n DNA-afwijking een aanknopingspunt voor een experimentele behandeling, omdat we weten dat er medicijnen zijn die voor die afwijking werken. Zo kan blijken dat een patiënt met een blaastumor een DNA-afwijking heeft waarvoor een medicijn voor eierstokkanker goed werkt, omdat de oorsprong van de kanker ligt in dezelfde DNA-afwijking. Dankzij de DRUP-studie mogen we dat medicijn nu ook aan mensen met een ander type tumor geven.’

Vulink vervolgt, betrokken: ‘We hopen natuurlijk dat de patiënt goed reageert op de experimentele behandeling en dat dat effect lang blijft. Toch blijkt de kanker vaak nog weer complexer dan we al dachten, en slaat ook zo’n laatste behandeling niet aan. En ook hebben we nog maar voor weinig kankersoorten een behandeling op maat beschikbaar.’ Dan weer hoopvol: ‘Maar door de onderzoeken van CPCT hebben we wel steeds vaker wel een medicijn dat mogelijk langdurend werkt, en waardoor patiënten langer tijd van leven hebben.’

Oncoloog Annelie Vulink vertelt in de nieuwe CPCT-film waarom zij het werk van CPCT zo belangrijk vind, en hoe haar patiënten daarvan hopelijk steeds meer profiteren.

(09-07-2019)

Persoonlijk gedreven: de ambassadeurs van Stelvio for Life

Hun motivatie is een heel persoonlijke. Wat ze delen is een onvergetelijke ervaring in de Italiaanse bergen en de drive om geld voor CPCT bijeen te brengen.

Maurits van Hoogevest en Pieter Hoekstra weten uit eigen ervaring hoe belangrijk het onderzoek van CPCT is. Na het overlijden van zijn vrouw Annemieke in 2013 deed Hoogevest mee aan zowel de Stelvio for Life als aan wat hij de ‘Stelvio for luie mensen noemt’, namelijk de Car Challenge for Life. Hoekstra bedwong na zijn eigen succesvolle kankerbehandeling tweemaal de Passo dello Stelvio. Dit jaar zal een aantal advocaten van Loyens & Loeff op 31 augustus fietsend, hardlopend of wandelend de 21,1 kilometer lange beklimming van deze Italiaanse berg doen. Zij, en heel veel andere Stelvio-deelnemers worden graag gesponsord.

CPCT portretteerde in heel korte ambassadeurfilmpjes: Maurits Hoogevest,  Pieter Hoekstra en de Rotterdamse advocaten. Hoor hun verhalen en begrijp waarom zij het meedoen aan Stelvio for Life zo belangrijk én leuk vinden. Deel de filmpjes om zo te helpen geld te werven voor ons onderzoek, of om anderen te motiveren ook deel te nemen. Direct een deelnemer of team sponsoren? Dat kan door hier te klikken.

(09-07-2019)

Jaren vooruit en nieuwe vragen

Een goudmijn voor onderzoekers: dat is de databank die dankzij het onderzoek van CPCT is gevuld. De databank is wereldwijd de grootste in zijn soort. Al voor zo’n dertig verschillende wetenschappelijke onderzoeken worden de gegevens uit de databank gebruikt.

Gericht weefsel verzamelen

Nu de databank zoveel gegevens bevat, richt het CPCT zich op het verzamelen van weefsel voor nog maar een aantal tumorsoorten. Voor veel kankertypen is er nu zoveel informatie, dat onderzoekers nog jaren vooruit kunnen om te proberen hun wetenschappelijke vragen te beantwoorden. Daarom is het verzamelen van de DNA-gegevens (via weefsel van patiënten) van alle soorten kanker niet meer nodig.

Voor een aantal kankersoorten heeft CPCT-onderzoek nieuwe vragen opgeleverd. Om onderzoek te doen naar een behandeling op maat voor die soorten tumoren wordt aan patiënten met uitzaaiingen van die tumorsoorten gevraagd een biopt en bloed af te staan. Onderzoekers hebben aanwijzingen gevonden die maken dat ze nog preciezer naar verschillende soorten DNA-afwijkingen binnen deze tumorsoorten willen kijken. Het vervolgonderzoek richt zich nu op blaaskanker, prostaatkanker, borstkanker en mogelijk op alvleesklierkanker.

Overbehandeling immuuntherapie voorkomen

Immuuntherapie is een relatief nieuwe behandeling die steeds meer mensen met bepaalde soorten uitgezaaide kanker krijgen. Een deel van hen leeft daardoor veel langer en in een goede conditie. Een flink grote groep krijgt de behandeling wel, maar heeft er geen baat bij. En zij hebben vaak wel last van de bijwerkingen. Dit wordt overbehandeling genoemd. CPCT richt zich sinds 2018 met onderzoek op het vinden van voorspellers (biomarkers) in het DNA voor het wel of niet aanslaan van de immuuntherapie.  Om zo overbehandeling te voorkomen.

DRUP-studie

De DRUP-studie (opgezet in CPCT) is heel succesvol. Steeds meer kankergeneesmiddelen kunnen in dit onderzoek worden gegeven aan patiënten op basis van individuele DNA-afwijkingen in de tumor, en niet op basis van het orgaan waarin de kanker is ontstaan. Dit voorjaar werd een derde fase aan de DRUP-studie toegevoegd. En dat haalde het landelijke nieuws. Het bijzondere van deze nieuwe DRUP-studiefase is namelijk dat patiënten bij wie het medicijn na een bepaalde periode blijkt te werken, dat medicijn vergoed gaan krijgen van de zorgverzekeraar. En dat is uniek. Oncologen, geneesmiddelenproducenten, zorgverzekeraars en het Zorginstituut willen er zo samen voor zorgen dat patiënten met een zeldzame DNA-afwijking in de tumor kankergeneesmiddelen krijgen waarbij zij in een wetenschappelijk onderzoek baat blijken te hebben, ook als die geneesmiddelen niet voor hun kankertype zijn ontwikkeld. Meer lezen? De Volkskrant schreef een uitgebreid artikel over de DRUP-studie en dit nieuwe vergoedingsmodel.

(20-06-2019)

Fantastisch bedrag opgehaald voor Barcode for Life

Liefhebbers van haring konden op 20 juni 2019 hun hart weer ophalen tijdens een geslaagde Amersfoortse Haringparty in Bergpaviljoen Bistronomique & Bar. Enkele honderden vertegenwoordigers van lokale en regionale ondernemingen waren aanwezig.

Met foodstands en de oesterbar van het Bergpaviljoen, haringkarren met de Hollandse Nieuwe van Ruvis en (koren)wijn was er voldoende ruimte om te netwerken. De middag werd muzikaal ondersteund door DJ Luuk Heijm. Dagvoorzitter Peter Ros verbond de verschillende elementen van de dag aan elkaar en gaf de aftrap voor de loterij die dit jaar weer onder aanvoering van Miss Nederland 2018 Rahima Dirkse was samen met een aantal prachtig, mooie meiden die voor de titel Miss Nederland 2019 gaan strijden. Er zijn ruim 400 loten verkocht onder de aanwezige gasten. Uiteraard waren er ook prijzen te winnen via de loterij en deze zijn beschikbaar gesteld door diverse ondernemers. Het beroemde Amersfoortse Haringvaatje – gemaakt door Ray Hookski – is uitgereikt aan Gerard Lokhorst van HumbleBuildings omdat hij de meeste loten had gekocht.

De loterij heeft in totaal een fantastisch bedrag van € 22.500,- opgehaald en dit gaat naar het goede doel ‘Barcode for Life’. Barcode for Life is een stichting die geld inzamelt voor het Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT). Dit centrum doet onderzoek naar een individuele behandeling van kanker ‘op maat’. Dat betekent voor de toekomst dat elke patiënt met kanker een behandelplan ‘op maat’ krijgt en niet meer blootgesteld wordt aan mogelijk onnodige bijwerkingen van een algemene behandeling. De basis voor deze persoonlijke en geïndividualiseerde behandeling van kanker is een DNA-analyse van kankercellen van patiënten.

“Ons streven is dit mogelijk te maken en de patiënt daardoor een langer en beter leven te geven: ‘For Life’. ‘We are taking it personally’ geeft onze betrokkenheid en ons doel ‘persoonlijke behandeling van kankerpatiënten’ aan. Een prachtig doel dat een financiële bijdrage erg goed kan gebruiken om alle onderzoeken hiernaar mogelijk te maken”, aldus Peter Kuijper, directeur van Barcode for Life.

Hoe dat zich in de praktijk vertaalt, werd verteld door een patiënte die vijf jaar geleden de diagnose uitgezaaide borstkanker kreeg. Volkomen onverwacht, want ze voelde zich fit en had niets gevoeld. Bij haar zat de oorzaak van de kanker in haar DNA, het was een gen, het zat in haar barcode. De gemoederen werden al snel stil op het moment dat zij haar persoonlijke verhaal deelde.

Ze eindigde haar presentatie met een dank je wel naar alle aanwezigen op de haringparty voor hun gift voor het goede doel Barcode for Life. Hoe mooi is het als de oplossing en de genezing van kanker ook gevonden wordt in jouw unieke barcode. En met ieder lot dat is verkocht op de haringparty wordt er meer ruimte gegeven, meer middelen geboden aan het Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT) om straks voor iedere kankerpatiënt de kans te verhogen om genezing dichterbij te brengen. Presentator Peter Ros zei na afloop: “Ik weet niet hoe het met jullie is, maar die kwam behoorlijk binnen”.

Niets gemerkt, en toch al ernstig ziek blijken te zijn… Het geeft aan hoe belangrijk onderzoek naar kanker is en hoe deze vreselijke ziekte iedereen kan treffen op elk willekeurig moment.

De Amersfoortse Haringparty is mede mogelijk gemaakt dankzij de hoofdsponsoren HumbleBuildings en SAP Letselschade Advocaten, de sponsors Drukkerij De Gans en Morelisse en de maatjes Kennis en Kunde BV, Pon dealer, Rhinoz (web)tekst + advies, DB Climasystems B.V., Heilijgers, mth accountants & adviseurs, Verhoeve Advies BV, Van Lanschot Bankiers, ABN AMRO Bank, Handelsbanken, Gemeente Amersfoort, De Observant , Marree en Dijxhoorn Advocaten, Profund Vastgoedontwikkeling bv en Mako grafische communicatie.

De prijzen die te winnen waren met de loterij zijn beschikbaar gesteld door: Adriaan de Vries, AFAS, Bang & Olufsen, Baspartout, Bergpaviljoen, Bering, BOB, De Hormoonfactor, Disciplines Sports, Eurofleur, Flint Amersfoort, Hairworx, Hotelschool, Jac Hensen, Jacqueline van de Veer, Mary True, Misura Sartoria – atelier Amersfoort, Remco Knollen, Slagerij van de Klashorst, Sweet Sister, The Solutionz Groep, Van Os-mode, Vinites, Waterlijn en Wijndivas.

Een fotoreportage van de dag is terug te vinden op de Facebook-pagina van de Amersfoortse Haringparty.

(18-06-2019)

Stelvio for Life 2019

Dé sportieve uitdaging voor het goede doel. Op zaterdag 31 augustus vindt de achtste editie van de Stelvio for Life plaats, de beklimming die stichting Barcode for Life jaarlijks organiseert om geld in te zamelen voor het onderzoek van het CPCT.

Honderden deelnemers gaan ’s-ochtends van start om de indrukwekkende Passo dello Stelvio vanuit het Italiaanse dorpje Bormio wandelend, hardlopend of fietsend te bedwingen. De afstand is ‘slechts’ 21 kilometer, maar vergis je niet: In ruim veertig haarspeldbochten wordt een hoogteverschil van meer dan vijftienhonderdmeter overbrugd, en dat maakt deze beklimming niet alleen spectaculair, maar een uitdaging van formaat!

Meedoen?
Meedoen aan de Stelvio for Life? Inschrijven kan nog tot 14 juli, of tot de deelnemersgrens van 500 is bereikt. Inmiddels hebben zich al bijna 300 mensen ingeschreven en de teller loopt gestaag door.

Online magazine
Voor inspiratie en informatie kun je terecht op de website www.stelvioforlife.nl en de Facebookpagina van het event. Of blader door het prachtige online magazinemet tips, informatie, achtergrondverhalen en interviews, dat onlangs is verschenen.

(13-06-2019)

DRUP-studie levert bewijskracht voor nieuw vergoedingsmodel kankergeneesmiddel

Aan de DRUP-studie (opgezet in CPCT) wordt een extra fase geplakt. In deze fase krijgen patiënten met een zeldzame DNA-afwijking van de tumor kankergeneesmiddelen vergoed door hun zorgverzekeraar, als ze baat blijken te hebben bij het geneesmiddel dat zij in de DRUP-studie krijgen. En dat is bijzonder.

Diverse media besteden hier op 13 juni 2019 aandacht aan. o.a. bij de NOS, Radio 1, de Telegraaf, nu.nl, de Volkskrant

Het bijzondere van deze nieuwe DRUP-studiefase is namelijk dat de medicijnen die de patiënten krijgen, niet geregistreerd zijn voor het type tumor dat zij hebben. Oncologen, geneesmiddelenproducenten, zorgverzekeraars en het Zorginstituut willen er – met deze pilot – samen voor zorgen dat patiënten met een zeldzaam moleculair tumorprofiel toegang kunnen krijgen tot kankergeneesmiddelen waarbij zij in een klinische studie baat blijken te hebben, hoewel die geneesmiddelen niet voor hun kankertype zijn ontwikkeld.

In deze extra fase kunnen nieuwe patiënten uit Nederlandse ziekenhuizen met een vergelijkbaar tumorprofiel worden opgenomen. Per individuele patiënt wordt bekeken of het geneesmiddel dat de patiënt in de DRUP-studie krijgt, ook echt werkt. Als het middel na 16 weken goed en veilig werkt, dan vergoedt de zorgverzekeraar de verdere behandeling voor die patiënt. De eerste 16 weken wordt het middel betaald door de farmaceut.

Bewijskracht

Grootschalige vergelijkende geneesmiddelenstudie, meestal voorwaarde voor goedkeuring van een medicijn voor een nieuwe indicatie, zijn voor deze zeldzame tumoren niet mogelijk. Omdat van de hele behandeling in de DRUP-studie alle informatie, zoals behandeluitkomsten en DNA-profiel, systematisch verzameld wordt, bouwen onderzoekers en ziekenhuizen toch bewijskracht op. Systematisch brengen ze zo de effectiviteit en veiligheid van deze therapie-op-maat in kaart. De zorg van de individuele patiënt wordt daarmee onderbouwd en verbeterd, ook door de juiste plaatsbepaling in richtlijnen voor behandeling en vergoeding.

Aan de DRUP-studie doen meer dan 30 ziekenhuizen in Nederland mee. De onderzoeksleiders zijn prof. dr. Emile Voest (Antoni van Leeuwenhoek), prof. dr. Henk Verheul (Radboudumc) en prof. dr. Hans Gelderblom (LUMC). Voor de DNA-analyse werkt het CPCT samen met de daarin gespecialiseerde Hartwig Medical Foundation. De DRUP-studie wordt financieel ondersteund door KWF Kankerbestrijding en BarcodeforLife.

bekijk de uitleg>>>

(20-05-2019)

Car Challenge for Life 2019

De zesde Barcode Car Challenge for Life, die op 20 april werd verreden, heeft bijna veertigduizend euro opgebracht voor het onderzoek van het CPCT. De Car Challenge for Life was opnieuw een toprit voor autoliefhebbers. De ruim dertig deelnemende equipes doorkruisten onder een stralend zonnetje met behulp van een gedetailleerd routeboek Twente en de Achterhoek.

De cheque van € 39.521,- werd door organisator Peter Kuijper van Stichting Barcode for Life overhandigd aan een dankbare Emile Voest, medisch directeur van het Antoni van Leeuwenhoek en initiatiefnemer van het CPCT. Hij was erg blij met ‘opnieuw een grote stap op weg naar maatwerk in kankerbehandeling’.

Binnenkort: Stelvio en Theater for Life
Barcode for Life heeft in 2019 nog twee bijzondere events op het programma staan. Op 31 augustus wagen honderden lopers en fietsers zich voor de achtste keer aan de sportieve en uitdagende Stelvio for Life in Italie. En op 8 oktober 2019 zal de tweede editie van Theater for Life plaatsvinden, dit maal in het Oude Luxor Theater in Rotterdam. Kijk voor meer info op http://www.barcodeforlife.nl.

(15-04-2019)

Car Challenge for Life 2019

Zaterdag 20 april is het zover: de zesde Car Challenge for Life. Tijdens deze rally maken klassieke en bijzondere auto’s een mooie tocht door het Twentse land én dragen zij financieel bij aan het mooie werk van CPCT.

Vele sponsors zorgen er op allerlei manieren voor dat iedereen volop in de watten wordt gelegd. Of het nu ‘in natura’ is of via aanbiedingen voor de loterij na afloop. Wat dit laatste betreft, zoekt de organisatie nog een aantal leuke items; zoals een zonnebril, sieraad, kaasplank, een kunstuiting of een wellness-dagje. Natuurlijk is ook een andere invulling welkom!

Om de deelnemers onderweg te verwennen, wordt een rallytas met allerlei lekkers samengesteld, van gezonde drankjes tot appels of gezonde repen. Verder is de organisatie op zoek naar tassen, klemborden en markeerstiften.
Ideeën of suggesties? Meld ze via secretariaat@carchallengeforlife.nl.

Inschrijven voor de rally kan nog steeds via www.carchallengeforlife.nl. Hier vind je bovendien negen inspirerende blogs, waaronder deze van Barcode for Life- bestuurslid Peter Kuijper die deze week nog één keer uitlegt waarom je dat vandaag nog zou willen doen!

Schrijf je in, rij mee, en draag bij!

Peter Kuijper: ‘Waarom? Door je deelname aan de Car Challenge for Life lever je een cruciale €-bijdrage aan het baanbrekende onderzoek van het CPCT. Dat doe je om de ziekte kanker beter onder controle te krijgen en het leven van een patiënt met kanker te verbeteren en/of zelfs verlengen. De opbrengst van de Car Challenge for Life gaat in zijn geheel naar dit onderzoek.

Belangrijk
‘Ik hoef niemand uit te leggen hoe enorm belangrijk dat is. Vandaag de dag sterven er jaarlijks vijftigduizend mensen aan deze verwoestende ziekte. Een nog steeds stijgend aantal. Dit enorme aantal maakt dat wij er helaas allemaal mee te maken krijgen: persoonlijk, of in onze familie- of vriendenkring.’

Autogek
Dat neemt niet weg dat de Car Challenge for Life vooral ook een event is waar je als autogek met je oldtimer, youngtimer of moderne bijzondere auto gewoon bij wilt zijn. Peter: ‘Je gaat gegarandeerd een gezellige en professionele dag meemaken.’

Geweldige rally
Daar is met het team van vrijwilligers keihard aan gewerkt. Momenteel worden de laatste puntjes op de i gezet, voor het event op zaterdag 20 april van start gaat. ‘Het is een onwijs intensief traject maar het is weer gelukt: er staat een geweldige rally op de agenda.’

Rallyseizoen
‘We zitten vroeg in het seizoen dit jaar. Het is dus een uitgelezen kans om warm te draaien voor het rallyseizoen. Maar bovenal is Car Challenge for Life een zeer professioneel event, georganiseerd met een deskundige rally-uitzetter. Drie verschillende klassen waarin iedere rallyrijder zijn of haar uitdaging vindt. Toffe locaties, super eten, en met onwijs leuke mensen die zin hebben om deze geweldige dag met diepere betekenis te ervaren. Dus ik zeg: kom op! Schrijf je nog even in, rij mee en draag bij aan dit enorm belangrijke doel.’

(19-03-2019)

DNA-analyse voor therapie op maat

Uit de Telegraaf bijlage ‘Innovatie in Oncologie’ van dinsdag 26 februari 2019. 

“Mensen met een minder voorkomende kankersoort en patiënten die regulier zijn uitbehandeld komen mogelijk in aanmerking voor een therapie op maat met behulp van DNA-analyse, ” zo vertelt oncoloog-internist Niven Mehra (RadboudUMC).

Bij één van zijn patiënten, Jos van Wagenberg, werd in 2015 prostaatkanker geconstateerd. Een operatie waarbij de prostaat werd verwijderd mocht niet baten en chemotherapie die daarop volgde in verband met de toen uitgezaaide ziekte evenmin. De kanker was zeer progressief van aard en kwam snel terug. Eind 2016 zag het er niet rooskleurig voor hem uit.

Er leek niet veel toekomstperspectief te zijn. Toen kwam Jos in aanmerking voor een uitgebreide DNA-test. En wat bleek? Zijn type kanker heeft overeenkomsten met een borstkankersoort. Nu krijgt hij een vorm van chemotherapie die aanvankelijk voor dat kankertype is bedoeld. Dat leverde hem iets heel waardevols op: tijd.

Lees het hele artikel DNA-analyse voor therapie op maat en het verhaal van Hans van Snellenberg, directeur en oprichter van Hartwig Medical Foundation over de mogelijkheden van een uitgebreide DNA-test bij uitgezaaide kanker.

(19-03-2019)

Car Challenge for Life 2019

De deelnemers aan de Car Challenge for Life, zaterdag 20 april, steunen niet alleen het CPCT, ze beleven ook een prachtige rallydag. Daar hoort natuurlijk een professioneel routeboek bij met alle details over navigatie, opdrachten, spelregels en rijtijden. Rijders kunnen zich inschrijven als particulier of als onderneming: in de Businessklasse (lekker toeren), de uitdagende Tourklasse of in de zware Sportklasse.

Deze verdeling is in het routeboek vertaald in leuke makkelijke tot meer ingewikkelde opdrachten. Het brein daarachter is Fred Hak, landelijk bekend rallyspecialist. Hij heeft deze (zesde) keer een toprit vol uitdagingen uitgezet door het oosten van Nederland. Het routeboek bevat verder onder andere een uitleg van het werk van CPCT en Stichting Barcode for Life en de persoonlijke ervaringen van een patiënt en een arts. Tekstschrijver Jeroen van der Bijl (Axe media) en Nynke van Vliet (Studio Nynker) geven het routeboek een prettig leesbare inhoud en aantrekkelijke uitstraling.

Een professioneel routeboek is belangrijk, vindt ook BNR-radiopresentator, Car Challenge-deelnemer en gastheer van de avond Bas van Werven. Lees hier zijn blog:

Gas geven voor het goede doel

BNR-radiopresentator Bas van Werven is al een aantal jaren gastheer tijdens het avondprogramma van de Car Challenge for Life. De gedreven petrolhead en rally- en oldtimerliefhebber ontmoette Barcode for Life-bestuurslid Peter Kuijper een paar jaar geleden tijdens een – hoe kan het anders – rally en sloot zich graag aan bij het team van de Car Challenge.

CPCT
Bas: “Het onderzoek naar kankerbehandeling op maat van het CPCT is een ontzettend mooi doel, dat veel mensen raakt. Het is bijzonder dat oncologen uit alle Nederlandse ziekenhuizen in dit onderzoek samenwerken om deze wetenschap verder te brengen. Ik vind het belangrijk om tijdens het avondprogramma te benadrukken dat dàt is waar we voor rijden!”

Goede rally
Het goede doel alleen is echter niet genoeg om doorgewinterde rallyrijders enthousiast achter het stuur te laten kruipen. “Het is belangrijk een echt goede rally te organiseren. We zijn in sommige opzichten nog beginners, maar absoluut op de goede weg.”

Nog beter
Van eerdere edities is al veel geleerd. “Zo was het rallyboek bijvoorbeeld A3-formaat, liggend. Dat is voor een navigator in een vaak kleine oldtimer niet te handelen! Dit jaar is het formaat aangepast naar staand A4, dat is goed werkbaar.”
“We streven er ieder jaar naar weer meer geld op te halen voor het goede doel dan het jaar daarvoor. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten we blijven finetunen, we blijven aan het event schaven. Het team van de Car Challenge zet zich er dag en nacht voor in om iets heel moois neer te zetten.”

Gas geven
Bas rijdt verschillende rally’s per jaar, in één van zijn nostalgische Porsches. “Lekker even het autootje uitlaten. Ik vind het spelletje gewoon ontzettend leuk. Sommige mensen denken dat rally rijden moeilijk is, dat er vooral zo hard mogelijk gereden moet worden. Maar niets is minder waar. Het is meer een gemoedelijke puzzelrit, waarin het juist de bedoeling is om zo veel mogelijk van de rit en de omgeving te genieten. Oké, en af en toe even fors gas geven, dat wel.”

Wil je ook meedoen aan de Car Challenge for Life op 20 april aanstaande? Ga naar Barcode for Life en vind daar alle informatie voor een inschrijving of kijk op www.carchallengeforlife.nl.

(18-02-2019)

Promotie Roel Wouters

Op 8 januari 2019 promoveerde Roel Wouters aan de Universiteit Utrecht op het proefschrift “Ethics of Personalized Oncology – Responsible Cancer Care in a Genomic Future”. In dit proefschrift worden ethische vraagstukken bestudeerd rondom de invoering van genoomonderzoek in de oncologie. Een centraal thema betreft de vraag hoe er omgaan moet worden met nevenbevindingen.

Vanwege het groeiende aantal toepassingen van genoomonderzoek (whole genome sequencing, waarbij het hele DNA in kaart wordt gebracht) zullen meer oncologische patiënten en zorgverleners met deze zogenoemde genetische “bijvangst” te maken krijgen. Aan de hand van de resultaten van empirisch en ethisch onderzoek worden in het proefschrift diverse aanbevelingen gedaan voor zorgbeleid en voor de klinische praktijk. Er wordt bijvoorbeeld gewezen op de verschillende manieren waarop terugkoppeling van nevenbevindingen de autonomie van patiënten kan bevorderen.

In het proefschrift wordt verder betoogd dat er bij genoomonderzoek ook actief gecontroleerd kan worden op de aanwezigheid van bepaalde DNA-afwijkingen die wijzen op een sterk verhoogd risico op behandelbare erfelijke aandoeningen.

Tot slot beargumenteert Wouters dat patiënten, geholpen door zorgverleners, een grotere rol en verantwoordelijkheid zouden kunnen krijgen bij het informeren van hun eigen familieleden over belangrijke nevenbevindingen.

Het door KWF Kankerbestrijding gefinancierde promotieonderzoek werd uitgevoerd binnen de OncoGenEthics groep, een multidisciplinair team van onderzoekers werkzaam in het UMC Utrecht en AvL/NKI, in samenwerking met het CPCT en de hieraan verbonden centra. De groep staat onder leiding van prof dr. Annelien L. Bredenoord (Ethiek van Biomedische Innovatie, UMC Utrecht) en prof. dr. Emile E. Voest (Medische Oncologie, AvL/NKI).

(23-01-2019)

Wereldkankerdag

Rond Wereldkankerdag, maandag 4 februari 2019 zal Hartwig Medical Foundation via verschillende communicatiekanalen aandacht vragen voor haar missie om de zorg voor kankerpatiënten te verbeteren. Zij doet dit door het bevorderen van onderzoek naar kanker en het uitvoeren van systematische DNA-analyses bij kankerpatiënten. Dit moet eraan bijdragen dat iedere kankerpatiënt de juiste en meest effectieve en gepersonaliseerde behandeling krijgt (behandeling op maat).

  • Zo kunnen geïnteresseerden op de website van Wereldkankerdag.nl zich inschrijven voor een publieksdag bij Hartwig Medical Foundation!
  • Verschijnen rond 4 februari via de social media kanalen diverse berichten met de hashtags: #sequencemytumor #testmytumor om aandacht te vragen voor meer uitgebreide DNA-testen bij uitgezaaide kanker. Delen mag! Volg ons op Twitter, Facebook en Linkedin.
  • Verschijnt eind februari een interview in een bijlage van de Telegraaf met Radboud MC oncoloog Niven Mehra en een CPCT02 patiënt
  • En zijn er onderhandelingen voor een mogelijk item in een avondtelevisieprogramma!

(23-01-2019)

Patient met kanker wil informatie over ‘bijvangst’ bij DNA-onderzoek


Bij DNA-sequencing-onderzoek kunnen er naast de gezochte informatie (van de tumor) ook andere genetische veranderingen worden gevonden; de zogenaamde “bijvangst”. Die bijvangst kan bijvoorbeeld wijzen op een verhoogd risico op erfelijke vormen van kanker, hart- en vaatziekten, dementie en vele andere aandoeningen. Uit onderzoek van het UMC Utrecht en het Antoni van Leeuwenhoek (AvL) blijkt nu dat de meerderheid van de patiënten daar ook informatie over wil krijgen.

Meerderheid wil informatie
Internist-oncoloog Rhodé Bijlsma en arts-onderzoeker Roel Wouters van het UMC Utrecht hebben met een team onderzoek gedaan naar de genetische bijvangst. Ruim 700 patiënten in Nederland met de diagnose kanker hebben een vragenlijst ingevuld. Hieruit blijkt dat de meerderheid van de patiënten over alle genetische bijvangst informatie wil krijgen. Zo’n 94 procent van de onderzoekspopulatie wil geïnformeerd worden over de genetische bijvangst als daarvoor een behandeling mogelijk is. En 72 procent wil ook informatie krijgen over een genetisch risico op aandoeningen waarvoor geen preventie of behandeling bestaat. Significant meer mannen (79%) dan vrouwen (66%) zeggen informatie te willen over niet-behandelbare aandoeningen en over bevindingen waarvan zelfs de betekenis nog niet duidelijk is.

Bewuste keuze
Rhodé Bijlsma en collega’s adviseren op basis van hun onderzoek om de informed consent procedure waarmee patiënten toestemming geven voor DNA-onderzoek, aan te vullen met het opnemen van verschillende categorieën van genetische bijvangst. “Als je patiënten van tevoren expliciet vraagt over welke soort genetische bijvangst zij informatie wensen, stel je hen in staat een bewuste keuze te maken,” aldus Bijlsma.

Autonomie patiënt bevorderen
Uit het onderzoek blijkt dat patiënten met kanker het belangrijk vinden om zelf een keuze te maken over het al dan niet ontvangen van genetische informatie. Vanuit ethisch perspectief concluderen de onderzoekers dat het wenselijk is dat artsen ruimte geven aan de patiënt om dergelijke beslissingen te nemen en zo hun autonomie te bevorderen. Wouters: “We moeten niet te terughoudend zijn met het delen van DNA-informatie met patiënten. Ons onderzoek laat zien dat een grote meerderheid dergelijke informatie wil ontvangen. Dat is ethisch goed te verdedigen, mits patiënten voldoende voorlichting krijgen én de mogelijkheid om bepaalde bijvangst juist niet teruggekoppeld te krijgen.”

Internist-oncoloog Rhodé Bijlsma en arts-onderzoeker Roel Wouters werkten samen met het Center for Personalised Cancer Treatment (CPCT). Het onderzoek is gefinancierd door KWF Kankerbestrijding en werd begeleid door de promotoren prof. dr. A. L. Bredenoord en prof. dr. E. E. Voest.

(17-12-2018)

San Antonio: CPCT-02 presentatie

Het San Antonio Breast Cancer Symposium wordt ieder jaar georganiseerd in Texas (VS). Dit is het grootste congres op het gebied van borstkanker en trekt zo’n 7500 artsen en onderzoekers uit meer dan 90 landen die betrokken zijn bij de borstkankerzorg en/of onderzoek. Kenmerkend voor dit symposium zijn de plenaire sessies, dit zijn presentaties voor alle deelnemers tegelijk. Lindsay Angus, Arts-onderzoeker Interne Oncologie van het Erasmus MC sprak daar dit jaar namens het CPCT-02.

Stond deze presentatie al lang op de planning?
Lindsay: Vanaf het moment dat we in september hoorden dat we met de data van het CPCT-02 borstkanker cohort geselecteerd waren om tijdens een van de plenaire sessies een voordracht te houden, hebben we heel hard gewerkt om de data-analyses nog verder af te ronden. We zijn ook direct begonnen met het maken van de presentatie.

Waarover ging je presentatie?
Lindsay: Over het doel van het onderzoek en de resultaten. We willen het DNA-profiel van uitgezaaide borsttumoren in kaart te brengen en daarbij 3 belangrijke vragen beantwoorden. Ten eerste: Hoe ziet het DNA-profiel van uitgezaaide borsttumoren eruit? De tweede vraag: In hoeverre verschillen de DNA-profielen van uitzaaiingen van primaire tumoren? En de derde vraag: Kunnen we op basis van deze DNA-profielen groepen patiënten identificeren die baat zouden kunnen hebben van doelgerichte therapieën, zoals bepaalde chemotherapie of immuuntherapie?

En wat zijn de belangrijkste resultaten? 
Lindsay: Het belangrijkste resultaat is dat we op basis van de DNA-profielen en bepaalde mutaties inderdaad groepen van patiënten kunnen identificeren die mogelijke gevoelig zouden kunnen zijn voor bepaalde therapieën.  Zo hebben we patiënten met een hoge “tumor mutational burden” geïdentificeerd. Deze patiënten zouden baat kunnen hebben van immuuntherapie. Daarnaast zijn er patiënten die een deficiëntie hebben van een specifiek DNA-reparatie mechanisme – de homologe recombinatie – waarbij DNA-schade niet goed hersteld wordt en deze tumoren gevoelig maakt voor bepaalde chemotherapie en PARP-remmers.  Ook zijn er patiënten met specifieke afwijkingen in hun DNA waarvoor reeds een geneesmiddel geregistreerd is voor een ander tumortype. Deze patiënten zouden met deze geregistreerde middelen behandeld kunnen worden in studieverband.

Wat betekent het onderzoek dan in de praktijk?
Lindsay: We laten zien dat we patiënten kunnen identificeren met een bepaald DNA-profiel waarbij we in theorie verwachten dat zij baat zouden kunnen hebben van bepaalde behandelingen zoals chemotherapie of immuuntherapie. Het is nu zaak om klinische studies op te zetten waarin we kunnen bestuderen of behandelingen op basis van de DNA-profielen daadwerkelijk leiden tot betere uitkomsten voor de patiënt.

Nog iets bijzonders gebeurt?
Lindsay: Nou, aan het einde van mijn presentatie werd er een vraag door dr. Steve Vogl gesteld. Dr. Vogl is zeer bekend op congressen zoals SABCS en introduceert zichzelf steevast met “Vogl New York” en het is dan ook een echte eer om van deze gerenommeerde oncoloog een vraag te krijgen!

Ons onderzoek heeft daarnaast nog veel aandacht gekregen tijdens de samenvatting sessie op vrijdagavond “What will you do on Monday morning” en tijdens de sluitingssessie op zaterdagochtend “Year in a review” waar door verschillende onderzoekers de highlights van het borstkankeronderzoek in 2018 worden benoemd. Tijdens twee presentaties van prof. Andrew Tutt (werkzaam als oncoloog in Guy’s Hospital Breast Unit en professor aan King’s College Londen) en dr. Roisin Connolly (internist oncoloog in het Johns Hopkins Hospital) werd het belang van ons onderzoek nogmaals belicht.

Het was dus de moeite waard?
Lindsay: Het was een hele bijzondere week waarin het belang van het onderzoek dat het CPCT-02 verricht door de wetenschappelijke wereld is erkend als zeer waardevol.

(30-11-2018)

Informatieavond over CPCT en haar partners

Op maandag 19 november is door stichting CPCT een informatieavond georganiseerd voor belanghebbenden, sponsoren en geïnteresseerden die Barcode for Life en daarmee het CPCT steunen.

Het doel van de avond was CPCT en haar partners voor te stellen en meer te vertellen over wat we doen, gaan doen en waar het ingezamelde geld voor nodig is.

En wat hadden we een mooie opkomst in de sfeervolle zaal van het Oude Magazijn! Ruim 90 personen waren deze avond aanwezig en hebben onder het prachtige balkenplafond een beeld kunnen krijgen van de laatste ontwikkelingen rondom CPCT- 02, DRUP, Hartwig Medical Foundation en Barcode for Life.

Heel spontaan was er tussen alle presentaties een ontroerend optreden van Lisanne Spaander met de song: “Mijn weg” van haar nieuwe album. En uiteraard is grote dank uitgesproken aan iedereen voor alle inzet voor ons mooie CPCT!

(30-11-2018)

Sarcomen: Samenwerking enige manier om vooruit te komen

Sarcomen (weke delen tumoren)

‘In mijn dagelijkse praktijk als oncoloog heb ik er last van dat sarcomen zo zeldzaam zijn. De verschillende typen sarcomen verschillen ook nog eens sterk in gevoeligheid voor bepaalde behandelingen. Mensen met een sarcoom worden vaak hetzelfde behandeld als één groep.behandelingen. Mensen met een sarcoom worden vaak hetzelfde behandeld als één groep. Iedereen krijgt dezelfde chemo, met ongeveer 20 procent kans dat het werkt’, zegt Neeltje Steeghs (NKI/AvL). ‘Met behulp van de klinische – en DNA-sequentie gegevens van Hartwig kunnen we straks hopelijk gerichter zeggen: welke patiënt met weke-delen tumoren reageert wel op een bepaalde behandeling en van wie weet je vooraf al dat een behandeling echt niet gaat werken.’

Weke-delen tumoren: nieuwe mogelijkheden

‘Dankzij de data van Hartwig gaan er absoluut nieuwe mogelijkheden ontstaan voor de behandeling van deze weke-delen tumoren’, verwacht Erik Wiemer van het ErasmusMC. ‘De data van Hartwig zijn belangrijk voor het ontdekken van bio markers en om meer inzicht te krijgen in de biologie van deze tumoren. Met de focusgroep die we nu aan het opstarten zijn, gaan we bedenken in welke richting we straks preklinische en klinische studies gaan doen. De sarcoom gegevens van Hartwig geven mede richting aan deze translationele onderzoeksplannen. De data van Hartwig zullen we eerst inventariseren; welke sarcoom subtypen zijn vertegenwoordigd en in welke aantallen, welke genomische afwijkingen komen voor in de groep als geheel en in de afzonderlijke subtypen. Omdat sarcomen zo zeldzaam en heel heterogeen zijn, heb je van een subtype vaak maar een paar samples. Internationale samenwerking is dus vereist.

Jaloers op Nederland

‘Wij hopen met andere internationale instituten de datasets – ook voor de zeldzamere subtypen – groter te maken en ieders expertise te benutten’, zegt Neeltje Steeghs. Ons voordeel is: we zijn al gewend om rond sarcomen internationaal samen op te trekken omdat sarcomen zo zeldzaam zijn. Europees komen we twee keer per jaar bij elkaar en één keer per jaar wereldwijd. Samen zetten we studies op. Internationaal zijn ze jaloers dat wij in Nederland met Hartwig nu de beschikking hebben over zulke datasets. Eigenlijk alleen in Noorwegen is een researchgroep bezig met vergelijkbare dingen; met het systematisch, op grotere schaal verzamelen van DNA- sequentie gegevens van sarcomen.’

Samenwerking voordeel voor iedereen

Erik Wiemer: ‘Samenwerking, zoals ook binnen de focusgroep, is de enige manier om de behandeling voor mensen met een sarcoom vooruit te helpen. We willen niet iets onnodig dupliceren, we moeten van elkaar weten waar we mee bezig zijn, dan valt er vooruitgang te boeken. Bij sarcomen zijn we echt ‘gedwongen’ samen te werken vanwege de zeldzaamheid, iedereen haalt daar voordeel uit. Maar eigenlijk geldt dat voor elke tumor soort, kanker is een complexe ziekte die we samen moeten aanpakken’.

Neeltje Steeghs: ‘De belangrijkste boodschap wat mij betreft rond de focusgroep Sarcoma: denk je input te kunnen leveren in welke vorm dan ook om de behandeling voor mensen met een sarcoom verder te helpen? Wees welkom!’

Hartwig Medical Foundation is in 2018 betrokken geweest bij de opzet van -inmiddels 9- research focusgroepen. Bedoeling is dat deze focusgroepen het onderzoek en het gebruik van genetische en klinische data uit de Hartwig databank verder stimuleren rond een bepaalde tumorsoort of thema/behandeling.

Bij de focusgroep rond sarcomen (weke delen tumoren) zijn Erik Wiemer, associate professor bij het Erasmus MC Kanker Instituut en Neeltje Steeghs, internist-oncoloog bij Antoni van Leeuwenhoek/NKI de ‘kartrekkers’.

(15-10-2018)

Focusgroep colorectal cancer: technisch hoogwaardige gegevens over het hele kankergenoom

‘Het fantastische aan de data van Hartwig is dat je technisch hoogwaardige gegevens over het hele kankergenoom krijgt, dus niet alleen over de genen die slechts 2% van het genoom omvatten, zoals dat eerst meestal het geval was. Met de data van Hartwig kun je nu ook kijken: zijn er verrassingen buiten de genen in het genoom? Dat biedt weer veel nieuwe mogelijkheden voor onderzoek. Met de focusgroepen moeten we gaan kijken hoe we die nieuwe mogelijkheden zo goed mogelijk kunnen benutten,’ aldus Remond Fijneman hoofdonderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek – Nederlands Kanker Instituut.

Hartwig heeft nu in totaal zo’n 3.500 samples diep gesequenced. Voor dikkedarmkanker zijn dat er ongeveer 475. Dat is zeer substantieel als je kijkt wat er internationaal aan genoomdata beschikbaar is. De CRC focus groep is pas net gestart. Samen met Jan Paul Medema van Amsterdam UMC hebben we eerst gekeken: welke mensen zijn er in Nederland bezig met onderzoek naar dikkedarmkanker die gebruik maken van moleculaire data?

Inventarisatie onderzoekswensen
We hebben gezocht naar een mix van mensen met een biologische en een medische achtergrond om bij elkaar te komen voor een eerste bijeenkomst. Waar ligt ieders onderzoeksinteresse? Hoe kan en wil je gebruik maken van de data van Hartwig?

Daar hebben we een inventarisatie van gemaakt. De interesse is heel uiteenlopend van onderzoek naar kiembaanvariatie, structural variants, tumor stroma percentage, CMS classificatie en onderzoek naar RNA expressieprofielen. Sommige onderzoeken richten zich puur op DNA-mutaties. Bij de CRC focusgroep wil je je meer richten op een combinatie van moleculaire en klinische gegevens. Hoe verhouden moleculaire veranderingen zich tot wat je bij patiënten ziet?

Win-win situatie creëren
Vanuit het blikveld van de CRC focusgroep heeft iedereen zijn of haar eigen onderzoekslijnen en expertise, waarvoor data van Hartwig een belangrijke rol kunnen spelen. Gaat iedereen onafhankelijk van elkaar onderzoeksvragen stellen bij Hartwig, of gaan we dat meer gecoördineerd aanpakken?

De essentie van de focusgroepen is volgens mij dat we een win-win situaties gaan creëren, door onderzoekers van verschillende disciplines samen te laten werken en door te voorkomen dat er dubbel werk wordt verricht. Nieuwe bevindingen die voortkomen uit de Hartwig data zouden, als verrijking van de Hartwig dataset, ook weer bij elkaar moeten worden gebracht.

Centrale portal voor alle bevindingen
Het zou mooi zijn als we met de CRC focusgroep klinische data en moleculaire data bij elkaar kunnen brengen en toewerken naar een portal waar je de belangrijke samenvatting kunt vinden van de belangrijkste karakteristieken van een patiënt en de moleculaire verandering. Een overzichtelijke plek waar iedereen in kan grasduinen om relevante patiënten te selecteren voor specifieke onderzoeksvragen, en waar ieders bevindingen weer terugstromen. Zodat je vanuit die nieuwe bevindingen weer verder kunt, de data steeds verder kunt verrijken. De een meet bijvoorbeeld het tumorstroma percentage, een ander de CMS classificatie. Als die bevindingen bij elkaar gebracht worden, dan kan vanuit daar weer verder gekeken worden: hoe correleert dat?

Er zijn handige tools die het mogelijk maken dit soort gegevens bij elkaar te brengen, er eenvoudig in te grasduinen en data mooi te visualiseren. Met zo’n tool zouden we de CRC focusgroep levendig kunnen maken.

Samenwerking en dwarsverbanden
De CRC focusgroep zit in de opstartfase. De komende maanden gaan we onze vervolgstappen bepalen. In Nederland is de samenwerking tussen onderzoekers grosso modo heel goed, zeker als je het vergelijkt met het buitenland. Het onderzoeksveld van dikkedarmkanker is al op verschillende manieren met elkaar verenigd in samenwerkingsverbanden. Je merkt nu in de praktijk dat het een uitdaging is daarnaast nog een samenwerkingsvorm op te zetten. Tegelijkertijd biedt het weer een uitdaging om nieuwe dwarsverbanden te laten ontstaan. Dat is precies wat je nodig hebt met de focusgroepen.

Remond Fijneman is hoofdonderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek – Nederlands Kanker Instituut en een van de kartrekkers van de focusgroepen ‘colorectal cancer’ (CRC, oftewel dikkedarmkanker). Doel van de focusgroepen, waar Hartwig bij de opstart betrokken is geweest, is om het onderzoek en het gebruik van genetische en klinische data uit de Hartwig databank verder te stimuleren rond een bepaalde tumorsoort of thema/behandeling.